Dawne nazwy kolonii

Neu Jauemig (1816, 1865-1945), Jaworniczka (po 1945)

 

Historia

Jaworniczka powstała jako kolonia Jawornicy zamieszkana była przez chałupników – tka­czy. Autorzy hasła dotyczącego Jaworniczki, zawartego w Słowniku geografii turystycznej Su­detów, podali informację, że kolonia ta istniała już w 1816 r. Nie znalazło to jednak potwierdze­nia w obu opracowaniach Knie (z 1830 i 1845 r.). Istnienie kolonii Jaworniczki potwierdza do­piero mapa z r. 1865. Bliższe dane o tej osadzie pochodzą z lat 1871-1908 (tabela).
Po 1945 r. osada wyludniła się i zanikła w latach sześćdziesiątych. Nieliczne zachowane bu­dynki dołączono do Jawornicy.

 

Układ przestrzenny wsi

Jaworniczka położona jest przy lokalnej drodze z Jawornicy do Zimnych Wód, wiodącej dalej ku Koziej Hali w Górach Bystrzyckich. Osada rozlokowana na granicy Wzgórz Lewińskich i Gór Orlickich, na wysokości około 680-700 m n.p.m. zajmowała dolinę potoku Klikawej (Bystrej) i północny stok szczytu Wzgórz Lewińskich, położonego na wschód od Pańskiej Góry. Teren dawnej osady wypełniają niewielkie użytki rolne i lasy.
Układ przestrzenny Jaworniczki znany jest dopiero z mapy z 1865 r. Wówczas wykształcony był już obecny, zasadniczy układ dróg a osada leżąca nad potokiem miała układ łańcuchowy. Tworzyła wraz z Zimnymi Wodami jeden zespół osadniczy. W ostatniej ćwierci XIX w. kolonia powiększona została w kierunku wschodnim o nową część o układzie rozproszonym, założoną na północnym stoku szczytu Wzgórz Lewińskich. Mimo rozproszenia zabudowy pogłębiły się powiązania przestrzenne Jaworniczki z Zimnymi Wodami. Wytworzyły się też więzi przestrzen­ne z Jawornicą.

 

Zabudowa wsi

W 2 poł. XIX w. zabudowę osady tworzyły głównie skromne budynki sytuowane kalenico­wo względem wiejskich dróg. Obecnie z zabudowy tej zachował się jeden budynek.

 

Tabelaryczne zestawienie danych statystycznych

 
Rok Areał Domy Ludność
1871   13 36
1885   13 59
1895   7 29
1905   8 35

 

Informacje zaczerpnięte z:
Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego we Wrocławiu.
Studium środowiska kulturowego gminy Lewin Kłodzki woj. Wałbrzyskie, tom II, miejscowości.
Iwona Rybka-Ceglecka – historia
Maria Boguszewicz i Donata Wiśniewska – archeologia
Anna Ornatek – plansze
Wrocław 1998r.